Określenie lean kojarzy się głównie z lean manufacturing, w którym mowa jest o „odchudzonej” produkcji. Drugi człon nazwy – office – wskazuje, że przedmiotem „odchudzania” będzie biuro. W biurach mamy również do czynienia z marnotrawstwem, lecz innego rodzaju. William Lareau wyodrębnił cztery kategorie marnotrawstwa występującego w środowisku biurowym:
[info]
- marnotrawstwo ludzkie,
- marnotrawstwo procesowe,
- marnotrawstwo informacyjne,
- marnotrawstwo majątkowe.
[/info]
Marnotrawstwo ludzkie:
- na skutek braku koordynacji pracy i wspólnego celu,
- nieodpowiednia struktura i podział zadań,
- oczekiwanie na informację (podpis, telefon),
- ruchy nie dodające wartości (chodzenie „po coś”),
- przetwarzanie pracy w sposób nieoptymalny.
Marnotrawstwo procesowe:
- marnotrawstwo kontroli – niewłaściwy nadzór pracy ludzi,
- marnotrawstwo zmienności– nakłady na ujednolicanie wyników procesów (doprowadzanie do akceptacji),
- marnotrawstwo ingerencji – koszty ingerencji w proces bez całościowej analizy i/lub usuwania konsekwencji zmiany,
- marnotrawstwo strategiczne – stosowanie procedur zgodnych z krótkoterminowymi celami, ale bez wartości dla klienta,
- marnotrawstwo wynikające z zawodności – koszt naprawy nieprzewidzianego skutku nieznanej wcześniej przyczyny,
- marnotrawstwo z powodu braku standaryzacji – zróżnicowany stopień zaangażowania pracowników,
- marnotrawstwo z powodu braku optymalizacji – wielokrotne wykonywanie tej samej pracy,
- marnotrawstwo z powodu niewłaściwego harmonogramowania – koszty naprawy źle zaplanowanych czynności,
- marnotrawstwo wynikające z pracy „na około” – koszty stworzenia i utrzymania nieformalnych procesów,
- nierówny przepływ – koszty materiałów i informacji, które gromadzą się między stanowiskami pracy,
- marnotrawstwo wynikające ze sprawdzania – koszty kontroli i poprawek,
- marnotrawstwo wynikające z błędów – koszt powtórnego wykonania pracy.
Marnotrawstwo informacyjne:
- marnotrawstwo wynikające z przekładu – koszt zmiany danych, formatów i raportów, braku informacji,
- marnotrawstwo wolnej ręki – koszt przekazywania informacji lub materiałów nie w pełni zintegrowanych z łańcuchem procesów,
- marnotrawstwo wynikające z nieistotnych informacji – zajmowanie się niepotrzebnymi informacjami,
- marnotrawstwo wynikające z niedokładności – koszt wytworzenia błędnych danych lub naprawy błędów.
Marnotrawstwo majątkowe:
- marnotrawstwo wynikające z magazynowania,
- marnotrawstwo wynikające z niewłaściwego rozkładu pracy,
- marnotrawstwo środków trwałych – środki uwięzione w sprzęcie i budynkach, które nie są w pełni wykorzystane,
- zbędne przemieszczanie – koszty niepotrzebnych transportów materiałów i informacji.
O sposobach walki z marnotrawstwem już w kolejnym artykule.
Literatura:
Lisiecka K., Burka I., Koncepcja Lean Management i kierunki jej rozwoju, „Problemy Jakości” 2011/6, s. 22-23.
