Wprowadzenie
W czasach dużej konkurencji na rynku produktów bardzo ważne jest zaufanie konsumentów do danej marki. Bardzo często mówi się w tym przypadku również o jakości. Obecnie popularny staje się trend informowania konsumentów o wysokiej jakości produktów, poprzez nadawanie produktom certyfikatów jakościowych lub znaków jakości. Należałoby gruntownie przeanalizować, czy wysoka jakość produktu naprawdę musi być nieodłącznie związana z certyfikatem czy znakiem jakości.
Firmy często nie poprzestają na certyfikacji systemów zarządzania, ponieważ posiadanie certyfikowanego systemu przestało być już tak prestiżowe, jak jeszcze 20 lat temu. Wiele firm, stawia sobie jako cel otrzymanie nagrody jakości. W Polsce istnieje wiele nagród jakości, znaków lub certyfikatów nadawanych produktom, a często także usługom.
Znaki i systemy jakości w żywności
- Poznaj Dobrą Żywność
Jest to cały program Ministerstwa Rolnictwa, który ma za zadanie głównie działania promocyjne produktów spożywczych, oparte na wymaganiach ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Cel programu to system motywacji producentów, do wprowadzania owych produktów na rynek, a także kreowanie wysokiej jakości zarówno produktów już występujących na rynku jak i tych dopiero co wprowadzanych. Program jest bezpłatny i dobrowolny, a o znak PDŻ może ubiegać się każdy przedsiębiorca produkujący żywność na terenie UE. Zgłaszane produkty są poddawane wnikliwej ocenie (min. przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej).
Znak ten jest przyznawany na okres 3 lat, następnie producent musi się starać o jego aktualizację.
Obecnie ma go 550 artykułów z 90 firm.
Znak ten wg. badań ma bardzo duże znaczenia dla konsumentów. Konsumenci mogą czuć się pewni nie tylko co do składu surowcowego produktów, al. także rzetelności informacji zawartych na opakowaniu.
- Pork Quality System (PQS)
nowoczesny system produkcji wysokiej jakości wieprzowiny. Celem tego systemu jest produkcja zdrowego mięsa wieprzowego, charakteryzującego się niską zawartością tłuszczu równocześnie nie obniżając jego parametrów jakościowych. System ten gwarantuje, że wieprzowina przewyższa swoim standardem inne występujące w handlu. System ten jest stosowany nie tylko w momencie przerobu mięsa, ale już w czasie hodowli. Zapewnia m.in. odpowiednie zbilansowane żywienie zwierząt, które prowadzi wykorzystania potencjału genetycznego w aspekcie umięśnienia.
- Quality Assurance for Food Products (QAFP)
System Gwarantowanej Jakości Żywności. System ten został powołany przez Unię Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego w 2009 roku. Sprecyzowano wtedy przyczyny wdrożenia systemu. Obejmuje on zarówno surowe mięso drobiowe oraz wieprzowe, a także wędliny drobiowe oraz wieprzowo – wołowe.
- Quality Meat Program (QMP), System Zapewnienia Jakości Wołowiny.
Jest to pierwszy system w Polsce, który warunkuje zapewnienie wysokiej jakości oraz zaufania do mięsa wołowego. System jest skierowany zarówno do hodowców bydła jak również, firm transportujących, dostawców pasz, przetwórców. Wszystkie te jednostki fakultatywnie mogą poddawać się kontroli jakości jednostce certyfikującej.
Pozostałe znaki jakości
- Teraz Polska
Jest to znak jakości, który nadawany jest przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”
Głównym założeniem jest promowanie polskich produktów zarówno w kraju jak i za granicą. Za pośrednictwem Fundacji Godło jest nieustannie umacniane, a ponadto jest bardzo dobrym sposobem na potwierdzenie rzetelności firmy.
Godło Teraz Polska jest skierowane nie tylko do produktów, ale również usług i gmin. Cieszy się dużą popularnością, gdyż w ciągu 20 edycji konkursu, wzięło w nim udział 4500 firm. Dotychczas Godło otrzymało 460 firm, które dzięki temu umocniły swoją pozycje na rynku i z pewnością można powiedzieć, że odniosły sukces. Surowe kryteria oceny jakim poddawane są firmy potwierdzają wysoką jakość ocenianych produktów i usług.
Fundacja poza rozpatrywaniem firm pod kątem przyznania znaku, ma także wiele innych zadań, jakimi są np. integracja Laureatów Konkursu czy też ich edukacja w dziedzinach prowadzenia biznesu.
- ISiC-Q – Znak Jakości „Q” Instytutu Szkła i Ceramiki
Dobrowolny znak jakości „Q” Instytutu Szkła i Ceramiki. O przyznaniu znaku jakości decydują Kryteria Grupowe, które tworzy Instytut w oparciu zarówno o doświadczenia producentów, jak również normy. Wymagania zawarte w Kryteriach Grupowych odnoszą się przede wszystkim do występowania niezgodności. Otrzymanie znaku jakości, certyfikatu poprzedzone jest oceną zgodności produktu z Kryteriami Grupowymi. Kryteria Grupowe obejmują kilka grup wyrobów. Znak jest dobrowolny, jednak posiadanie go może zapewnić zaufanie konsumenta nie tylko do produktu, ale także do samego producenta.
- Wiktoria – Znak Jakości Przedsiębiorców
Przyznanie znaku Jakości Wiktoria jest zakończeniem ogólnopolskiego konkursu na tę nagrodę. We wcześniejszych latach obszar konkursu ograniczał się do lokalnych nagród „Warszawski Znak Jakości” oraz „Mazowiecki Znak Jakości”. Podczas 18 lat historii konkursu nie uległ zmianie jego cel, jakim jest rozpowszechnianie zasad etyki, najwyższej jakości i rzetelnego wykonywania prowadzonej działalności.
- Konsumencki Lider Jakości
Jest to program konsumencki mający na celu akcje promujące polskie produkty. Cel jaki przyświeca temu programowi to wyłonienie najlepszych marek oraz firm funkcjonujących na rynku polski, wybranych przez konsumentów.
Badania przeprowadzane przez organizatorów Programu: Redakcję Strefy Gospodarki, przy współpracy z konsumentami, pozwalają wybrać najbardziej konkurencyjne na rynku produkty (marki, firmy) pod znakiem jakości, a także ceny.
Laureaci programu mają prawo do długoterminowego posługiwania się Godłem, co ma na celu nie tylko promocję produktów, ale również ma przyczynić się do sukcesu całej nagrodzonej organizacji.
- Najlepsze w Polsce
Organizatorem Konsumenckich konkursów Jakości Produktów i Usług jest Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego. Laureatom przyznawane jest godło Najlepsze w Polsce, a od czasu uznania godła przez Komisję Europejską – The best in Poland. Udział w konkursach jest możliwy zarówno dla polskich firm i produktów, ale także firm z UE, które swoja działalność prowadza na terenie Polski. Informacje o laureatach są upowszechniane na specjalnie do tego celu przygotowanym portalu.
Celem jest promowanie najlepszych firm oraz utrwalanie ich wizerunku wśród społeczeństwa.
- Polska Jakość
To kolejny program organizowany przez Redakcję Strefy Gospodarki. Jest to ogólnopolski program projakościowy, którego celem jest promocja podmiotów gospodarczych, marek, usług a także instytucji, rodzimych, które starają się być konkurencyjne w stosunku do zagranicznych partnerów.
Idea konkursu to dbałość o najwyższą jakość produktów, standardów itp. a przez to stworzenie prestiżowego grona „Ambasadorów Polskości” – polskich firm z tradycjami.
Podrzędnym celem przyświecającym programowi jest także promocja najlepszych polskich marek wśród konsumentów.
- Najwyższa Jakość QI
Ogólnopolski program konkursowy, realizowany przez Ministerstwo Gospodarki oraz Infrastruktury i Rozwoju, Klub Polskie Forum ISO9000 oraz Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.
Celem projektu jest promowanie w firmach, które swoja działalność prowadzą na terytorium Polski skutecznych metod z dziedziny zarządzania jakością.
Jednak to nie jedyny cel projektu, Kolejnym jest promocja firm, które w swojej działalności reprezentują bardzo wysokie standardy, które mogą zagwarantować otrzymanie produktu finalnego na najwyższym poziomie.
Najwyższa Jakość QI jest rozważana w trzech kategoriach:
QI Product – produkt najwyższej jakości,
QI services – usługi najwyższej jakości,
QI order – zarządzanie najwyższej jakości.
Prestiżowe nagrody jakości
- Europejska Nagroda Jakości
Korzenie ENJ sięgają 1991 roku, jej organizatorem byli Europejska Fundacja Zarządzania Jakością (EFQM) pod patronatem Komisji Europejskiej i Europejskiej Organizacji Jakości. Wymagania Europejskiej Nagrody Jakości są restrykcyjne. Obecnie funkcjonuje trzypoziomowy system nagród:
- wyróżnienie za zaangażowanie, dla organizacji początkujących we wdrażaniu modelu EFQM,
- uznanie za doskonalenie, dla organizacji stosujących model przez min. 2 lata,
- finaliści i zwycięscy.
Dążeniem do uzyskania nagrody jest ankieta samooceny, dokumentacja aplikacyjna oraz wizytacja firmy.
- Polska Nagroda Jakości
Jest nagrodą przyznawaną przedsiębiorcom za wdrażanie w działalność firmy zasad TQM. Została ustanowiona prze Krajową Izbę Gospodarczą, Polskie Centrum Badań i Certyfikacji oraz Fundację Teraz Polska w roku 1995. Organizacje zgłaszające się do konkursu dokonując samooceny a następnie uzyskują merytoryczne potwierdzenie kwestionariusza w obszarze wdrożenia zasad Modelu Doskonalenia Zarządzania Polskiej Nagrody Jakości oraz TQM.
- Nagroda im. Deminga
Nagroda powstała z inicjatywy Związku Japońskich Naukowców i Inżynierów (JUSE) dla uhonorowania Deminga. Była to jedna z pierwszych nagród projakościowych na świecie. Nagrodę tę można nazwać jako symbol japońskiej troski o najwyższą jakość. Nagrodę. im. Deminga przyznaje się w dwóch kategoriach::
- nagroda indywidualna – dla osób, które mogą poszczycić się wybitnymi osiągnięciami w zarzadzaniu jakością,
- nagroda zbiorowa – dla przedsiębiorstw, dla których stosuje się szczegółowe kryteria.
Podsumowanie
Potwierdzanie jakości poprzez znaki jakości, czy nagrody jakości może być próbą zyskania większej wiarygodności i zaufania do produktów czy usług. Ten proces może przebiegać w dwóch znaczeniach:
- jako uwypuklenie wiarygodności, zwiększenie świadomości konsumentów, poprzez znaki jakości na produktach czy kampanie edukacyjne,
skuteczna kontrola działań funkcjonowania wszelkiego rodzaju konkursów, projektów jakościowych. Głównym celem jest tu stworzenie czytelnych zasad przyznawania nagród, a także eliminacja podmiotów przyznających znaki jakości nieetyczną drogą.
Literatura
- Mikołajczyk I., Papier A., Witosławska I., „ISiC-Q” = wysoka jakość wyrobów ze szkła, Świat Szkła, 2006, nr. 10.
- Rogala P., Etyczny Wymiar funkcjonowania znaków jakości, Annales. Etyka w życiu gospodarczym, 2005, nr. 8/2, s.131-135.
- Zymonik J., Samoocena w kontekście Polskiej Nagrody Jakości – kryteria i trendy, Zarządzanie i Finanse, 2012, nr. 3, cz.1, s. 141-156.
Netografia
- Poznaj Dobrą Żywność, http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Poznaj-Dobra-Zywnosc (data dostępu 04.03.2015 r).
- Znaki Jakości Mięsa – QAFP, PQS, QMP, http://worldfood.pl/znaki-jakosci-mies/ (data dostępu 04.03.2015).
- Teraz Polska, http://www.terazpolska.pl/pl/cele-fundacji (data dostępu: 04.03.2015).
- Znak Jakości Interkl@sa, http://www.interklasa.pl/portal/index/strony?mainSP=subjectpages&mainSRV=znak&methid=1093101269&page=article&article_id=340253 (data dostępu: 05.03.2015).
- ISiC-Q, http://icimb.pl/centrala/zakad-certyfikacji/isicq data dostępu: 05.03.2015).
- Znak Jakości MSUES, http://wup-krakow.pl/aktualnosci/2013/4/znak-jakosci-dla-instytucji-szkoleniowych (data dostępu: 06.03.2015).
- Znak Jakości WIKTORIA, http://wiktoriapl.pl/o-konkursie/historia (data dostępu: 06.03.2015).
- Znak Jakości e-Twinning, http://www.etwinning.pl/odznaka-jakości (data dostępu: 06.03.2015).
- Konsumencki Lider Jakości, http://konsumenckiliderjakosci.pl/o-programie (data dostępu: 06.03.2015).
- Najlepsze w Polsce, http://najlepsze-w-polsce.pl/ (data dostępu: 06.03.2015).
- Polska Jakość, http://www.strefa-gospodarki.pl/index.php/programy/polska-jakosc.html (data dostępu: 06.03.2015).
- Najwyższa Jakość QI, http://najwyzszajakoscqi.pl/ (data dostępu: 06.03.2015).
- Nagroda Jakości jako droga do sukcesu przedsiębiorstwa, http://outsourcing.edu.pl/pl/article/details/type/scientific/id/182 (data dostępu: 06.03.2015).
