Certyfikacja to proces poświadczenia przez jednostkę certyfikującą, iż funkcjonujący w przedsiębiorstwie system zarządzania jakością jest zgodny z wymaganiami stosownej normy i skutecznie wdrożony. Za skutecznie wdrożony system uważa się funkcjonowanie pięciu elementów, które są podstawą budowy każdego procesu: system zarządzania jakością, odpowiedzialność kierownictwa, zarządzanie zasobami, realizacja wyrobu oraz pomiar, analiza i doskonalenie systemu. Niespełnienie któregokolwiek z wymagań jest podstawą do stwierdzenia niezgodności, co skutkować może odmową wydania certyfikatu lub, w przypadku mało istotnych niezgodności, zaleceniem wykonania działań korygujących.
Proces certyfikacji, według Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, wygląda następująco:
- zapytanie klienta o wycenę kosztów certyfikacji,
- przegląd wniosku o wycenę, przygotowanie oferty na proces certyfikacji przez jednostkę certyfikującą,
- zawarcie umowy na proces certyfikacji (lub odnowienia),
- ustalenie składu auditorskiego,
- ocena przygotowawcza (na życzenie klienta),
- audit certyfikujący w dwóch etapach,
- raport z auditu (w przypadku stwierdzenia niezgodności organizacja je koryguje a następnie jednostka certyfikująca ocenia efekty poprawy),
- w przypadku braku niezgodności opinia kierowana jest do Komitetu Technicznego ds. Certyfikacji Systemów Zarządzania,
- decyzja o przyznaniu certyfikatu – Dyrektor ds. Badań i Certyfikacji,
- rozliczenie kosztów i przekazanie dokumentów certyfikacji klientowi,
- wydanie certyfikatu,
- nadzór nad systemem
Termin przeprowadzenia auditu certyfikującego, zwanego również auditem trzeciej strony, ustalany jest między auditorem wiodącym jednostki certyfikującej a auditowanym przedsiębiorstwem. Audit certyfikujący może być poprzedzony auditem wstępnym, którego celem jest sprawdzenie dokumentacji oraz jej praktycznego zastosowania. W przypadku pomyślnego wyniku auditu wstępnego może on być przekwalifikowany na audit certyfikujący (niektóre jednostki certyfikujące proponują odwrotną kolejność – jeśli audit certyfikujący wypadnie niepomyślnie to może nastąpić jego przekwalifikowanie w audit wstępny).
W ciągu pierwszych dwóch lat od wydania certyfikatu nadzór nad systemem oznacza audity sprawdzające, przeprowadzane przez jednostkę certyfikującą z różną częstotliwością, zależnie od warunków umowy. Audit recertyfikujący, zwany również odnawiającym, przeprowadzany jest po trzecim roku od nadania certyfikatu.
Literatura:
www.pcbc.gov.pl, data dostępu 2009-02-15.
S. Ziółkowski, Systemy zarządzania jakością w małych i średnich firmach, WNT, Warszawa 2007.
