Co to jest ISO 50001?
ISO 50001 jest normą, która umożliwia ustanowienie Systemu Zarządzania Energią (SZE) wskazanego do osiągnięcia progresu efektywności energetycznej, co w efekcie otwiera perspektywy na pokaźną dewaluację kosztów i minimalizację emisji gazów cieplarnianych.
SZE, zgodnie z normą ISO 50001, jest zbiorem „wzajemnie powiązanych lub współdziałających elementów organizacji, zapewniającym ustanowienie polityki energetycznej i celów energetycznych, a także procesów i procedur pozwalających na osiągnięcie tych celów. SZE jest więc jednym z narzędzi organizacyjnych i służy do wspomagania działań technicznych w organizacji. Standard ten opiera się na koncepcji ciągłego doskonalenia, podobnie jak w normach ISO 9001 czy ISO 14001, przez co ułatwia organizacjom integrację zarządzania energią w swoich ogólnych wysiłkach na rzecz poprawy jakości i zarządzania środowiskowego.
Norma wprowadza i opisuje pojęcie „zarządzania energią”, które związane jest z jednym celem: efektywnym gospodarowaniem energią w każdej możliwej formie. Określone są także wymagania pozwalające organizacji na ciągłe dążenie do poprawy efektywności użytkowania energii. Jest to norma skierowana przede wszystkim do organizacji należących do energochłonnych gałęzi przemysłu, a także takich, w których istnieje konieczność sprostania wymaganiom dotyczącym emisji gazów cieplarnianych. Nie oznacza to jednak, że SZE nie może funkcjonować w innych firmach. Organizacje, w których zarządzanie energią jest zalecane, powinny zaprzyjaźnić się z wymaganiami ISO 50001.
System Zarządzania Energią może funkcjonować w sposób samodzielny albo być zintegrowany z już istniejącymi lub nowopowstającymi systemami np. ISO 14001, czy ISO 9001. Ponadto, od organizacji wymaga się jednocześnie opracowania i wdrożenia polityki energetycznej. Efektywne zarządzanie energią w oparciu o normę ISO 50001 sprzyja refleksjom nad możliwościami optymalizacji wykorzystywanej energii i tym samym obniżeniu kosztów, a także przyczynia się do wzrostu świadomości ekologicznej i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.
Dla kogo?
SZE według wymagań ISO 50001 może być wdrożony w organizacjach o różnej wielkości, funkcjonujących w różnych branżach i gałęziach przemysłu. Jest natomiast szczególnie zalecany organizacjom cechującym się wysoką konsumpcją źródeł energii np. firmom transportowym, firmom produkcyjnym, firmom budowlanym oraz organizacjom zobowiązanym do przestrzegania prawa dotyczącego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Czy warto?
Wdrożenie Systemu Zarządzania Energią, podobnie jak w przypadku Systemu Zarządzania Jakością lub Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, przyniesie organizacji wiele korzyści, zarówno w bliskiej, jak i dalszej przyszłości. Do najważniejszych pozytywów zaliczyć można:
- Spełnienie regulacji prawnych
- Usprawnienie zarządzania organizacją
- Przejrzystość wykorzystywania energii
- Dostępność danych dotyczących konsumpcji energii
- Doskonalenie wydajności energetycznej
- Redukcja gazów cieplarnianych
- Zabezpieczenie dostępności zasobów energetycznych
- Minimalizacja ryzyka związanego z bezpieczeństwem energetycznym
- Optymalizacja ryzyka operacyjnego i finansowego
- Wzrost prestiżu organizacji
- Wzrost zaufania społeczeństwa i kontrahentów w stosunku do organizacji
- Wzrost świadomości ekologicznej wśród pracowników i kierownictwa
- Nadzór nad zarządzaniem energią poprzez bieżące monitorowanie, okresowe audity i możliwość korekcji i zapobiegania błędom
- Możliwość integracji z innymi systemami
Struktura normy ISO 50001
1 Zakres normy
2 Powołania normatywne
3 Terminologia i definicje
4 Wymagania systemu zarządzania energią
4.1 Wymagania ogólne
4.2 Odpowiedzialność kierownictwa
4.2.1 Najwyższe kierownictwo
4.2.2 Pełnomocnik kierownictwa
4.3 Polityka energetyczna
4.4 Planowanie energii
4.4.1 Postanowienia ogólne
4.4.2 Wymagania prawne i inne
4.4.3 Przegląd energetyczny
4.4.4 Energetyczna linia bazowa
4.4.5 Wskaźniki wydajności energetycznej
4.4.6 Energetyczne cele, zadania i plany działania dotyczące zarządzania energią
4.5 Wdrażanie i funkcjonowanie
4.5.1 Postanowienia ogólne
4.5.2 Kompetencje, świadomość i szkolenie
4.5.3 Komunikacja
4.5.4 Dokumentacja
4.5.5 Sterowanie operacyjne
4.5.6 Projektowanie
4.5.7 Zakupy usług energetycznych, wyrobów, wyposażenia i energii
4.6 Sprawdzanie.
4.6.1 Monitorowanie, pomiary i analiza
4.6.2 Ocena zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi
4.6.3 Audit wewnętrzny SZE
4.6.4 Niezgodności, korekcja, działania korygujące i zapobiegawcze
4.6.5 Nadzór nad zapisami
4.7 Przegląd zarządzania
4.7.1 Postanowienia ogólne
4.7.2 Dane wejściowe do przeglądu zarządzania
4.7.3 Dane wyjściowe z przeglądu zarządzania
Załącznik A (informacyjny): Wytyczne w zakresie stosowania niniejszej Normy
Międzynarodowej.
Załącznik B (informacyjny): Powiązania pomiędzy ISO 50001:2011, ISO 9001:2008, ISO 14001:2004 i ISO 22000:2005.
Bibliografia:
www.sgs.pl
www.tuv.com
www.bureauveritas.pl
www.iso.org
www.iso.org.pl
www.udt.gov.pl
www.tuv-nord.pl
www.bsigroup.pl
