Co to jest ISO 9000 i dlaczego jej aktualizacja ma znaczenie?

ISO 9000 to jedna z podstawowych norm z rodziny ISO 9000. Opisuje fundamenty systemów zarządzania jakością oraz terminologię stosowaną w normach takich jak ISO 9001. Nie zawiera wymagań certyfikacyjnych, ale stanowi ważny punkt odniesienia dla organizacji wdrażających lub doskonalących system zarządzania jakością (SZJ).

Ostatnia wersja normy pochodzi z 2015 roku. Po 10 latach ISO przygotowało projekt jej nowelizacji. Był on przedmiotem głosowania międzynarodowego w okresie od 10 kwietnia do 3 lipca 2025 roku. Jeżeli zmiany zostaną zatwierdzone, nowa wersja zostanie opublikowana najprawdopodobniej w 2026 roku. Będziemy więc mieli ISO 9000:2026. Chyba, że prace osiągną niespotykane tempo i norma zostanie opublikowana do końca tego roku. Wtedy przez analogię norma zostanie oznaczona jako ISO 9000:2025.

Chcesz przekonać szefa, że warto wdrożyć ISO 9001?
Chcesz dać swojemu biznesowi prawdziwego kopa?

Jesteś w dobrym miejscu!

Zdobądź DARMOWEGO ebooka
„Czy ISO 9001:2015 daje przewagę w biznesie?”.

Co w nim znajdziesz?

✔️ Przejrzyste wyjaśnienia: Zrozumiesz, na czym polega ISO 9001:2015 – bez żargonu i skomplikowanych terminów.

✔️ Konkretne korzyści: Dowiesz się, jak ta norma może zwiększyć efektywność i poprawić jakość usług w Twojej firmie.

✔️ Praktyczne porady: Otrzymasz sprawdzone wskazówki, jak wdrożyć ISO 9001:2015, aby naprawdę działało na korzyść Twojego biznesu.

Zdobądź ebooka

Nowa struktura ISO 9000 – porównanie z IOS 9000:2015

Jedną z istotniejszych zmian w projekcie nowej normy jest zmodyfikowana struktura dokumentu. Wpływa ona na sposób prezentacji zasad i koncepcji zarządzania jakością.

Porównanie układu ISO 9000:2015 i projektu ISO 9000

ISO 9000:2015Projekt ISO 9000
1. Postanowienia ogólne1. Postanowienia ogólne
2. Podstawowe pojęcia2. Zasady zarządzania jakością
3. Zasady zarządzania jakością3. Podstawowe koncepcje zarządzania jakością
4. Opracowywanie QMS z wykorzystaniem podstawowych pojęć i zasad4. Dodatkowe koncepcje związane z jakością
5. Projektowanie SZJ z wykorzystaniem zasad i koncepcji

Ta zmiana porządkuje i rozszerza zakres normy. Wprowadza wyraźny podział na koncepcje podstawowe i uzupełniające. Ułatwia to ich interpretację i wdrażanie.

Zasady zarządzania jakością – bez zmian, ale z aktualizacją języka

W projekcie nowego ISO 9000 pozostają te same siedem zasad zarządzania jakością, znanych z ISO 9001:

  1. Orientacja na klienta
  2. Przywództwo
  3. Zaangażowanie ludzi
  4. Podejście procesowe
  5. Doskonalenie
  6. Podejmowanie decyzji na podstawie dowodów
  7. Zarządzanie relacjami

Opis tych zasad został lekko zmodyfikowany pod względem językowym, ale ich znaczenie i zastosowanie nie uległy zmianie.

Nowe definicje w ISO 9000 – co się pojawiło i dlaczego

Jednym z najważniejszych elementów aktualizacji ISO 9000 jest dodanie aż 86 nowych terminów technicznych. Słownik znacząco się poszerza.

Przykładowe nowe definicje:

  • reklamujący
  • wynik
  • dobre praktyki
  • formularz
  • instrukcja pracy

Pojawiają się także pojęcia zaczerpnięte z innych dziedzin:

  • zarządzanie projektami: cykl życia projektu, etap projektu
  • narzędzia jakościowe: kokpit menedżerski, macierz zmian

Ciekawostką są 45 terminów związanych z procesami wyborczymi, takich jak:

  • organ wyborczy
  • outsourcing procesu wyborczego
  • propozycja głosowania
  • plan rozwoju usług wyborczych

Terminy te najprawdopodobniej pochodzą z normy ISO/TS 54001:2019, dedykowanej zarządzaniu jakością w organizacjach wyborczych. Włączenie ich do ISO 9000 służy ujednoliceniu terminologii w ramach całej rodziny norm.

Jakie koncepcje zarządzania jakością zostały dodane w projekcie ISO 9000

Projekt nowej normy wprowadza również nowe koncepcje zarządzania jakością. Jest to odzwierciedlenie zmieniającego się kontekstu działania organizacji i trendów rozwojowych.

Podstawowe koncepcje:

  • zarządzanie jakością
  • zapewnienie jakości
  • kontrola jakości
  • planowanie jakości
  • zarządzanie procesami
  • myślenie oparte na ryzyku

Dodatkowe koncepcje:

  • zarządzanie zmianą
  • zintegrowany system zarządzania
  • kultura jakości organizacyjnej
  • ciągłe doskonalenie
  • innowacja
  • gospodarka o obiegu zamkniętym
  • technologie wschodzące
  • doświadczenie klienta
  • zarządzanie wiedzą
  • zarządzanie informacją
  • ciągłość działania
  • aspekty ludzkie

Dlaczego ISO rozszerza zakres normy – analiza trendów i kierunku zmian

Włączenie takich tematów jak innowacja, ciągłość działania czy gospodarka o obiegu zamkniętym może wydawać się nietypowe dla normy poświęconej jakości. Jednak celem ISO 9000 nie jest określanie wymagań, a dostarczanie definicji i wyjaśnień, które mogą wspierać rozwój systemów zarządzania w różnych kontekstach.

Rozszerzenie zakresu wskazuje, że ISO dostrzega potrzebę integracji jakości z nowoczesnymi wyzwaniami, takimi jak:

  • zarządzanie wiedzą i ryzykiem
  • zrównoważony rozwój
  • innowacyjność
  • cyfrowa transformacja

Jak zmiany w ISO 9000 wpłyną na systemy zarządzania jakością?

Ponieważ ISO 9000 nie zawiera wymagań certyfikacyjnych, organizacje nie muszą aktualizować dokumentacji w odpowiedzi na te zmiany. Niemniej jednak:

  • Nowe definicje mogą ułatwić interpretację wymagań ISO 9001
  • Rozszerzona terminologia zwiększa spójność między różnymi normami ISO
  • Nowe koncepcje mogą inspirować do rozwoju systemów zarządzania poza minimalne wymagania

To dobra okazja, by przygotować organizację na przyszłość i zaktualizować słownictwo wewnętrzne oraz podejście do jakości.

Podsumowanie

Aktualizacja ISO 9000 to nie rewolucja, ale istotna ewolucja podejścia do jakości. Nowa struktura, dodatkowe definicje oraz rozszerzone koncepcje pomagają lepiej rozumieć współczesne wyzwania w zarządzaniu jakością i ułatwiają spójne stosowanie norm ISO w różnych sektorach.