Diagram macierzowy

Narzędzia wspomagające zarządzanie jakością można sklasyfikować ze względu na rodzaj danych wyjściowych (jakościowe – werbalne / ilościowe – liczbowe), a także na sposób przetwarzania danych wejściowych (opisowe/kreatywne/statystyczne).

Co to są kreatywne narzędzia?

Narzędzia jakościowe kreatywne to takie, które poszukują i opisują skojarzenia oraz związki między właściwościami obiektu. Należą do nich: diagram macierzowy, diagram Ishikawy, diagram pokrewieństwa, diagram relacji, diagram systematyki, macierzowa analiza danych oraz burza mózgów.

Diagram macierzowy umożliwia przedstawienie zależności między dwoma zbiorami elementów (bądź jednej grupy względem siebie). Jest on częścią metody QFD, czyli QualityFunction Deployment, w której analizowanymi zbiorami są wymagania klienta i cechy wyrobu – rys. 1. Diagram nie tylko ukazuje powiązania, ale również ich siłę.

Jakie kształty może przybrać diagram macierzowy?

Diagramy mogą mieć różne kształty, rozróżnia się:

– diagram L (stosowany w metodzie QFD – rys . 1, kolor czerwony);

– diagram R (stosowany w metodzie QFD – rys . 1, kolor pomarańczowy), czasami może być on zaliczany do typu L z zaznaczeniem, że badamy zależności wewnątrz jednej grupy; w dużej mierze dzięki niemu metoda QFD jest potocznie określana jako domek jakości;

Rys. 1. Metoda QFD zawierająca diagram typu L

– diagram T – rys. 2,

Rys. 2. Diagram T

– diagram X – rys. 3,

Rys. 3. Diagram X

– diagram Y – rys 4.

Rys. 4. Diagram Y

Typ macierzy dostosowujemy do naszych potrzeb, w odniesieniu do liczby analizowanych grup. Warto zauważyć, że nie zawsze badane są wszystkie możliwe zależności. Np. w diagramie typu X nie zaznaczamy bezpośrednio, w jakim stopniu grupa D wpływa na grupę B.

Jak wykonać poprawnie diagram macierzowy?

Zdefiniuj zbiory analizowanych danych.

W naszym przypadku są to wymagania klienta i cechy wyrobu (diagram L) lub cechy wyrobu (diagram R).

Wybierz typ macierzy (kształt).

Kształt macierzy został narzucony przez metodę. Niemniej jednak, gdy rozpatrujemy np. trzy grupy, możemy zadecydować, czy interesują nas powiązania między wszystkimi grupami (diagram Y), czy niekoniecznie (diagram T).

Rozmieść elementy w wierszach oraz kolumnach macierzy.

Dla ułatwienia proponujemy wykonać macierz w tabelce.

Określ zależności między elementami.

Wstępnie, czy występują.

Określ siłę zależności, posługując się symbolami graficznymi lub wartościami liczbowymi.

Ustalmy jasną skalę wartości lub symboli – nie warto się rozdrabniać i mierzyć siłę w skali od 0 do 30. Macierz ma nam pomóc, a nie stanowić problem.

Jak sama nazwa wskazuje, narzędzia kreatywne wymagają odrobiny kreatywności, ale również zdolności analitycznych. Mamy nadzieję, że po tym artykule nie będziecie mieli problemów ze stworzeniem diagramu macierzowego. Powodzenia!

Bibliografia: